Interview Van Eerdenburg (2): ‘Muse kunnen we niet meer boeken’

In twee uur uitverkopen is een droom voor elke festivaldirecteur. Toch zag Van Eerdenburg ook de mindere kanten van zijn vak, toen vlak na zijn aantreden in 2002 Lowlands niet uitverkocht. In het tweede deel van een drieluik (hier deel 1, morgen het laatste deel) gaat het over de jaren nul, of om in Lowlands-termen te blijven: zer00’s heroes.

In zijn kantoor hangen allemaal sfeerfoto’s uit Biddinghuizen. Lachende bezoekers, bezwete artiesten, en in 2001 een rij van veel te gespierde securitymensen voor het buitenpodium. Het was het jaar na het drama in Roskilde, waar enkele festivalbezoekers overleden in het gedrang tijdens het optreden van Pearl Jam.

Dat was dus in 2001 reden voor de Lowlands-organisatie om crowdsurfen te verbieden. “De sfeer was toen best grimmig, het was even oorlog met een deel van het publiek. Vandaar dat we uit Engeland securitymensen haalden. We hadden altijd heel veel gewonden. Lenzen in de ogen, gebroken neuzen. Sinds ik een bril draag is het verboden, ha.”

Inderdaad, weer een bulderlach. Hij was destijds directeur in opleiding, in 2002 nam Van Eerdenburg de leiding helemaal in handen. Het werd de drukste editie, met 60.000 mensen, maar ook de ommekeer. “Er waren te veel mensen binnen en we hadden al een paar jaar niet meer de juiste acts, in de Alpha, maar ook op de kleinere podia.”

De analyse was helder: de concurrentie met Leeds en Reading in hetzelfde weekend was te heftig. “Die hebben duurdere kaartjes. Die hebben alleen podia, vreetschuren en biertaps. Zij hebben tachtigduizend man binnen. Het is gewoon de macht van het geld. Ze kochten alles voor onze neus weg.” De remedie was om (samen met Pukkelpop in België) een week te vervroegen. De concurrentie is dan wat minder heftig. “Dan hebben wij het meeste geld stuk te slaan, da’s ook wel een voordeel. Met die verschuiving van datum is het ook goed gekomen met het programma, terwijl het concept onveranderd is. We hadden onze scherpte in het programma terug.”

De slechte editie van 2002 zorgde aanvankelijk nog wel voor een behoorlijke dip in belangstelling. 2003 was bij lange na niet uitverkocht, 2004 net niet. Wat naast de wijziging in datum hielp, was dat de samenwerking met 3FM inniger werd. Zendercoördinator Paul van der Lugt vond Lowlands alternatieve herrie. Diens opvolger in 2003, Florent Luyckx, zag wel wat in een koersverlegging, met wat minder mainstream muziek. “Ze doen het nu veel beter met wat moeilijker muziek. Zij maken hits in Nederland, ook op alternatief gebied. Zij draaien Arcade Fire, Snow Patrol, Mumford & Sons naar grotere hoogten. We houden ze goed op de hoogte welke bands er gaan komen en hebben ook wel gesprekken over wat ze allemaal draaien, al maken ze uiteraard uiteindelijk hun eigen keuzes in wat ze oppikken voor airplay.”

Toch lijkt de samenwerking met 3FM steeds verder te gaan. Op de laatste editie stond MakeBelieve, een commercieel poppunkbandje dat vooral door die zender naar voren lijkt te worden geschoven. Alsof 3FM die spot op het podium voor ze koopt. Doet Lowlands dat om nieuwe doelgroepen aan te boren?

“Ik geloof niet dat ik extra doelgroepen moet aanboren. Waar ik wel in geloof is dat de niche die we zijn met alternatieve muziek, zo breed mogelijk moet bedienen. Anouk en MakeBelieve zijn de uiterste rand van de toegankelijkheid en helemaal aan de andere kant staat een band als And So I Watch You From Afar. En laten we wel wezen: Anouk speelt de Alpha stampvol. Dat is allemaal onderdeel van het concept: de hoofdtent kan hooguit de helft van al het publiek aan, dus de andere helft moet ergens anders terecht kunnen.”

Zijn er bands die je daarom niet boekt?
“Absoluut. Muse heeft hier een aantal keer gespeeld, maar kan niet meer. Red Hot Chili Peppers kan niet meer. Ze zijn te groot geworden voor Lowlands. Coldplay kan niet meer – niet dat je het zou willen. Snow Patrol kan volgend jaar waarschijnlijk niet meer. The Killers? Kan wel, maar die vragen zulke idiote bedragen dat het het voor Lowlands niet meer waard is.”

Al maakt het op dit moment nauwelijks uit wat het programma is, het festival verkoopt toch wel uit. Van Eerdenburg maakt er een kanttekening bij: “Al kunnen we echt niet op onze lauweren gaan rusten. Twee jaar een kutprogramma en Lowlands is leeg.” Maar uiteraard rept hij van een enorm compliment, een blijk van vertrouwen, een bewijs van succes. Toch blijft de schaduwkant van de snelle voorverkoop hangen. “Je leest alle frustraties die naar boven komen. Vriendengroepen die uit elkaar zijn getrokken, omdat slechts de helft kaartjes heeft. Dat stemt me niet vrolijk. Ook is er de angst dat een soort hyperigheid ontstaat rond het woord Lowlands, waardoor mensen die je wil houden afgeschrikt worden, en mensen die je het liefst ziet gaan juist wél komen.”

Wie zie je liever niet komen?
“Mensen die alleen komen om wat rond te stuiteren, die hebben gelezen dat het best leuk is. Het Lowlands-gevoel is wat mij betreft namelijk toch dat je een behoorlijke interesse hebt in de inhoud. En dat je komt om gelijkgestemde zielen te ontmoeten. Je wilt toch een verzamelplek voor een jongerencultuur zijn.”

Vorig jaar had je die angst ook.
“Klopt, maar er bleek gelukkig volop interesse voor de inhoud. De tenten zaten vol, ondanks het goede weer. En laten we wel zijn: Glastonbury en T in the Park verkopen ook snel uit, maar zijn nog steeds leuke festivals met een leuk publiek. Ik heb er uiteindelijk ook wel vertrouwen in. Maar wat me stoort is dat veel mensen gefrustreerd zijn en de zwarthandel floreert.”

Morgen het laatste deel van ons interview met Eric van Eerdenburg.