Aftelserie 11 mei

Het is zaterdag 22 augustus 2009, even voor negenen. Colin Benders, Kyteman, staat met zijn rug naar het publiek. Spijkerbroek, zwarte blouse, bugel in zijn handen. Hij zet het instrument aan zijn mond en begint ‘Sorry’ te spelen. Vier minuten later weten alle aanwezigen dat ze iets bijzonders hebben meegemaakt.

Die momenten willen we vangen, nog eens beleven. Lowlove gaat daarom in de weken voorafgaand aan de editie van 2012 elke week terug naar zo’n memorabel concert uit de Lowlandshistorie.

Daar zijn er genoeg van. Omdat de act op het podium zo onwaarschijnlijk goed was, of omdat randverschijnselen – technische problemen, een hittegolf, een modderglijbaan, een afzakkende spijkerbroek – het bijzonder maakten. Vaak is het een combinatie van meerdere factoren die bepaalt waarom juist deze concerten in het collectieve geheugen van de Lowlandsbezoeker gegrift zijn.

We gingen terug in onze herinneringen, spraken anderen die erbij waren, keken eindeloos naar YouTube-filmpjes en speurden het internet af op zoek naar setlists, bandsamenstellingen en interviews. Het resultaat: dertien legendarische Lowlandsconcerten die we in woord en beeld terughalen. Vormgevers maakten er speciaal voor ons illustraties bij.

De net-niet-lijst

Welke dertien concerten de lijst gehaald hebben, houden we nog even voor ons (al bevat deze introductie al wat stevige aanwijzingen). Maar we wilden, omdat het zware keuzes waren, beginnen met een aantal concerten die het nét niet haalden. Soms waren ooggetuigen met een feilloos geheugen simpelweg niet te vinden, andere keren werd een concert pas met terugwerkende kracht legendarisch – omdat de band naderhand wereldberoemd werd. Soms werd een concert legendarisch omdat het zo legendarisch slecht was.

Goed. Without further ado: een chronologische gang langs een aantal – toch ook – legendarische Lowlandsmomenten:

Radiohead (1995)

In de categorie ‘was ik daar maar bij geweest’ scoort deze enorm hoog. Degenen die er wel bij waren, herinneren zich vooral de natkoude zondagmiddag. In de middaguren, ja, want Radiohead was tijdens hun doortocht in 1995 slechts een van de vele gitaarbandjes. Ingeklemd tussen Green Day, die nog vroeger aan de bak moesten, en Throwing Muses.

Destijds was de live-reputatie van de band ook nog niet bepaald onomstreden: Thom Yorke wilde destijds nog wel eens een nootje vals zingen. Op de integrale opnamen van 3voor12 is daar niks van te horen: wel is de grandeur te bespeuren die even later tot het legendarische OK Computer zouden leiden. Maar toen was de groep ineens te groot voor Lowlands…

Pennywise (1995, 1997)

‘Bro Hymn‘ is inmiddels zo ongeveer het officieuze volkslied van Lowlands. In 1995 en 1997 is het het sein voor totale anarchie. De eerste keer nodigt zanger Jim Lindberg het publiek uit op het toch al gammele podium in de veel te kleine Charlie. Het betekent, na een half uurtje, het voortijdige einde van het optreden. Twee jaar later duurt de show nog korter: als een crowdsurfend meisje niet wordt opgevangen door de security en haar arm breekt, gaat gitarist Fletcher Dragge door het lint. Hij roept het publiek op de dranghekken te negeren. In no-time wordt het Delta-podium massaal beklommen, waarna de security de bühne leeg veegt, inclusief Pennywise.

Osdorp Posse (1995)

‘Ze hadden ons godverdomme in een grotere tent moeten zetten. Dus iedereen buiten de tent: trek de haringen uit de grond en laat dat kankerplafond instorten.’ Zo’n onordelijke bende als destijds in de Charlie in 1995 zal het niet snel meer worden. Op de vrijdag loopt het al compleet uit de hand bij Pennywise (zie boven), maar een dag later maken Def P en zijn makkers er helemaal een zooitje van. Terwijl de begeleidende metalband Nembrionic de moshpit tot buiten de tent doet trillen, klimmen fans tot in de nok van de tent. Honderden stagedivers doen het podium gevaarlijk doorbuigen. ‘Achteraf een wonder dat er geen doden zijn gevallen’, herinnert Def P zich in een prachtige reconstructie.

Junkie XL (1998)

Met slechts één album op zak een prominente plek op de zaterdagavond (21.30 uur) krijgen in de Alpha; weinig Nederlandse acts kregen dat voor elkaar. Laat staan dance-acts. Opperjunkie Tom Holkenborg en zijn live-band leveren echter de big beats en de bijbehorende tunes die de enorme tent keer op keer doen ontploffen. De geblokte rapper Rudeboy bewees dat ie een aardig potje kon dansen. Knallen met een hoofdletter K, dat was Junkie XL in de Alpha.

Coldplay (2000)

Afsluiter in de Alpha? Nee, de tweede band op vrijdagmiddag in de Charlie-tent. Na At The Drive-In, nog voor Vive La Fête en het afsluitende Sigur Rós. Ook toen was Coldplay-zanger Chris Martin al innemend en zijn muziek volkomen ongevaarlijk. Een beetje zoals Snow Patrol dus, met gevoelige meezingers van hun debuutplaat Parachutes. Mooi, maar de goed gevulde tent zal destijds niet de indruk hebben gehad naar een nieuwe mega-act à la U2 te staan kijken.

Hoe klonk de hedendaagse stadionband twaalf jaar geleden? Nou, zoals op deze opname, eind 2000 op Crossing Border in Amsterdam.

The Streets (2003, 2004)

Zijn debuutalbum in 2002 kwam aan als een mokerslag. Scherpzinnige observaties van een London based youngster die op zijn slaapkamer een klassiek hiphopalbum had opgenomen. Het openingssalvo van Mike Skinner a.k.a. The Streets in de Bravo is magistraal (‘Turn the page’), het vervolg desastreus; de frontman is dronken als een tempelier (zo zat as un toeter, voor Brabanders). Maar het optreden blijkt toch spannend genoeg om hem in 2004 weer uit te nodigen. Resultaat: zelfde opening en een dito dronken Skinner. Het verschil met de show van 2003 is dat Mike het nodig vindt om het publiek uit te kafferen vanwege het dragen van – door zijn platenmaatschappij uitgedeelde – The Streets-petjes. Way to go, Mike.

Sex Pistols (2008)

Als het boegbeeld van de punkbeweging van de tweede helft van de jaren ’70 het podium van de Grolsch betreedt en ‘Pretty Vacant’ inzet (zie YouTube), heerst bij het publiek een ‘we hebben zin in een trip down memory lane’-gevoel. Maar naarmate het anderhalf uur durende optreden vordert, realiseert men zich: dit is vergane glorie. De ongeïnteresseerde houding, het afraffelen van de muziek, de politieke uitlatingen tussendoor van John Lydon die dertig jaar eerder wel werkten: hier op Lowlands wordt pijnlijk duidelijk dat het gedaan is met de Pistols. Het heilige vuur is gedoofd. Gevaarlijk wordt het nergens. Welgestelde mannen van middelbare leeftijd die ‘There’s no future’ zingen. Richting het einde van het optreden wordt de Grolsch steeds leger. Never mind the Sex Pistols.

Grace Jones (2009)

Geheel volgens haar gewoonte daalt de 61-jarige diva een kwartier later dan gepland vanuit de nok van de Grolsch af naar ons stervelingen. De krappe vijf kwartier die volgen biedt alles wat we van een buitenaardse ster mogen verwachten. La Jones kruipt over het podium, wisselt vaker van outfit dan Anouk van band, slaat het ene na het andere glas rode wijn achterover, deelt een joint met een nietsvermoedende toeschouwer, laat haar billen trillen, flirt onstuimig met haar publiek. En tussendoor zingt ze ook nog haar grootste successen.

Na haar show krijgen we nog een toetje. Onverwacht duikt een inmiddels ladderzatte Jones op tijdens de set van DJ Wiekes (zie YouTube). Ze danst met de DJ’s, bedrijft de liefde met de boxen naast de DJ-booth en laat en passant haar borsten zien. Een gedenkwaardig einde van een gedenkwaardig optreden.

Goed. Nu de echte lijst

De concerten die onze selectie wel haalden, staan klaar. Vanaf volgende week, tot aan Lowlands 2012, elke vrijdag een ‘Legendarisch Lowlandsconcert’ op Lowlove.nl.

De illustratie boven deze aflevering van Legendarische Lowlandsconcerten werd speciaal voor Lowlove gemaakt door Anne Steenbergen.